Dân tộc Thổ là dân tộc gì? Nét văn hóa của dân tộc Thổ

Dân tộc Thổ là một trong những dân tộc chính sinh sống xen kẽ cùng hai dân tộc Kinh và Thái trong cộng đồng các dân tộc ở khu vực miền núi Nghệ An. Để hiểu rõ hơn dân tộc Thổ là dân tộc gì cùng tìm hiểu ngay bài viết dưới đây.

Dân tộc Thổ là dân tộc gì?

Nguồn gốc lịch sử

Cách đây trên dưới 4.000 năm, có một bộ phận người Việt cổ sống ở vùng trung du và miền núi tỉnh Nghệ An, một phần ở tỉnh Thanh Hóa. Về sau, một nhóm chuyển xuống vùng đồng bằng, dần dần trở thành người Việt; bộ phận khác vẫn ở lại địa bàn cư trú cũ, chính là tổ tiên của người Thổ ngày nay.

Dân tộc Thổ còn có các tên gọi khác: Người Nhà Làng, Kẹo, Mọn, Cuối, Họ, Đan Lai, Ly Hà, Tày Pọng, Con Kha, Xá Lá Vàng…

Phân bố địa lý

Ðịa bàn cư trú hiện nay của người Thổ vốn là giao điểm của các luồng di cư từ bắc vào nam, từ miền xuôi lên miền ngược, những người tha hương cùng chung cảnh ngộ ấy hòa nhập thành một cộng đồng chung dân tộc Thổ.

Người Thổ gồm nhiều nhóm địa phương:

– Thổ Mọn: Phần lớn có nguồn gốc từ người Mường, cư trú ở các huyện miền núi tỉnh Thanh Hóa và một số xã của các huyện Nghĩa Đàn, Tân Kỳ, Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An.

– Thổ Kẹo (Kẻo) sinh sống chủ yếu ở xã Nghĩa Quang, thị xã Thái Hòa, tỉnh Nghệ An.

– Thổ Lâm La cư trú tập trung ở các xã thuộc tổng Lâm La cũ, huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An.

– Thổ Cuối sinh sống ở xã Nghĩa Quang, thị xã Thái Hòa, tỉnh Nghệ An.

– Tày Poọng sống tập trung ở xã Tam Hợp, huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An.

– Đan Lai – Ly Hà cư trú ở một số xã thuộc huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An. 

Đặc điểm văn hóa

Người Thổ sinh sống chủ yếu dựa vào kinh tế nương rẫy, nghề trồng gai và chế biến các sản phẩm từ cây gai khá phát triển và đậm nét bản sắc dân tộc. Sản phẩm từ gai như võng, lưới săn thú, lưới đánh cá,… rất được ưa chuộng.

Xem thêm:

• Di sản văn hóa phi vật thể
• Văn hóa âm nhạc Việt Nam

Hầu hết đàn ông đều biết đan lát và các sản phẩm như ghế mây, bồ đựng quần áo, hộp kim chỉ được đem đổi hoặc bán ra. Người Thổ ở một số nơi còn có nghề đánh bắt cá cổ truyền với nhiều công cụ đặc hữu. Nghề săn thú, nhất là săn tập thể, đã trở thành tập quán cổ truyền vừa có ý nghĩa kinh tế, vừa là một dạng hoạt động văn hóa mang tính chất truyền thống của cộng đồng.

Sinh hoạt văn hóa của đồng bào dân tộc Thổ thường gắn với các lễ hội xuống đồng đầu năm; lễ đền Cồn làng,… Trong các dịp lễ hội, đồng bào tổ chức nhiều hoạt động văn hóa với các làn điệu dân ca, dân vũ độc đáo mang đậm dấu ấn đặc trưng văn hóa của dân tộc mình như: Đu đu điềng điềng, Ên ên – Ạc ạc, Hát Thuôm, hát dặm, múa sạp, hát ghẹo, hát cuối,…

Quan niệm của đồng bào Thổ về thế giới cõi âm rất phức tạp. Có nhiều loại thần và ma trong tín ngưỡng bao gồm nhân thần, thiên thần và cả thần những vật vô tri. Những người đầu tiên mở đất lập làng, những người chiến thắng trong các cuộc chinh chiến đều trở thành thần và được nhân dân thờ phụng. Tín ngưỡng vạn vật có linh hồn thể hiện rõ trong quan niệm về các loại ma như ma nhà, ma cây to đầu làng, ma đồng.

Hy vọng những thông tin trên đây đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn dân tộc thổ là dân tộc gì. Mong rằng bài viết hữu ích đến bạn đọc.